Zavičajni muzej Ruma
Zavičajni muzej Ruma je riznica istorijskog bogatstva naroda koji su živeli na ovim prostorima. Muzejski fond čini više od 10.000 eksponata u sastavu arheološkog, etnološkog, istorijskog i likovnog odeljenja. Zavičajni muzej je osnovan 1962. godine i smešten je u zgradi koju je osnivač grada baron Marko Pejačević podigao 1772. godine kao svoju zadužbinu, a za potrebe niže gimnazije. Zgrada je jedinstven primer „graničarske arhitekture“ i kao nepokretno kulturno dobro od velikog značaja nalazi se pod zaštitom države.
Muzej raspolaže sa oko 500 kvadratnih metara korisnog prostora. U prizemlju se nalaze arheološka, etnološka i istorijska postavka i stručna biblioteka sa velikim brojem knjiga, dok su na spratu dve stalne postavke likovnih dela Legat Milivoja Nikolajeviča i spomen zbirka doktora Romana Soretića. Likovno odeljenje muzeja ima i spomen zbirke rumskih umetnika Fedora Feđe Soretića i Branislava Makeša i spomen zbirku slikara Milana Laješića. U tim prostorima se priređuju izložbe drugih umetnika i priređuju koncerti, promocije i drugi umetnički programi. Zavičajni muzej je organizator Likovne kolonije Borkovac koja od 1968. godine u avgustu mesecu na stvaralačko druženje okuplja umetnike iz svih krajeva naše zemlje, čija dela se izlažu na oktobarskoj izložbi kada se najuspešnijem umetniku dodeljuje Plaketa Milivoj Nikolajević i prilika da organizuje samostalnu izložbu.
Kulturni centar
Kulturni centar je reprezentativni objekat, ukras strogog centra grada, stožer kulturnih i zabavnih dešavanja, ali i skupova druge vrste u gradu i opštini. Raspolaže velikom pozorišnom dvoranom sa 704 sedišta, malom bioskopskom dvoranom sa 260 mesta, velikim holom takođe pogodnim za različita dešavanja koja okupljaju stotinak posetilaca, salom za sastanke sličnog kapaciteta, i prostorimjama za rad amaterskih ansambala. Od nedavno ova ustanova nosi ime po Brani Crnčeviću, poznatom srpskom književniku, satiričaru i novinaru.
Dom JNA
Izgradnja doma započeta je 1909. godine. Udruženje Hrvatski soko kupuje plac za potrebe izgradnje doma u kojem bi se okupljala sva kulturno sportska društva koja su tad postojala u Rumi. Izgrađena je u stilu secesije i uklapala se u arhitektonsku celinu tadašnje Rume. Građena je prilozima iz zemlje i inostranstva i završena je 1914. godine.
Tokom svih ovih godina zgrada je menjala svoju namenu. Kada je završena okupljala je rumska kulturna i sportska udruženja. U ratno vreme služila je kao bolnica, a kasnije posle Drugog svetskog rata prelazi u vlasništvo vojske, „Dom JNA“, u kojem su se održavale igranke, koje rumljani i danas pamte. Bilo je to mesto o kom se govorilo sa divljenjem. Zgrada nikad nije menjala svoj spoljašnji izgled, niti je obnavljana fasada zgrada, ali i kao takva je uvek privlačila pažnju svakog prolaznika. Obnova i restauracija zgrade po uzoru na prvobitni izgled započeta je 2021. godine, a od septembra 2022. godine o vou zgradu preselila se Gradska biblioteka “Atanasije Stojković”.
GRADSKA BIBLIOTEKA „ATANASIJE STOJKOVIĆ”
Sa razvojem zanatstva i stvaranjem esnafskih udruženja, ali i sa početkom drugih oblika društvenog organizovanja i udruživanja građana kroz nacionalne, verske i političke organizacije, stvaraju se i prve institucionalizovane čitaonice, koje su bile središte okupljanja građana unutar esnafskih i nacionalnih udruženja u Rumi. Tako u drugoj polovini 19. a naročito početkom 20. veka nastaju brojne esnafske i čitaonice nacionalnih udruženja. Prva srpska čitaonica u Rumi počela je sa radom 1861. godine. Prva javna narodna biblioteka čije su usluge bile dostupne svim građanima osnovana je tek posle Drugog svetskog rata 1949. godine. Gradska biblioteka je najstarija Ustanova kulture u Rumi. Biblioteka raspolaže sa preko 95 000 knjiga i ima četiri odeljenja: za odrasle, za decu, naučno odeljenje i zavičajna zbirka koja sadrži publikacije o Rumi i istaknutim pojedincima koji su ovde rođeni. U naučnom odeljenju nalazi se vredno delo “Fizika” iz 1803. godine čiji je autor znameniti srpski naučnik i prosvetitelj Atanasije Stojković, po kome je biblioteka 2011. godine dobila ime.
Gradska biblioteka ''Atanasije Stojković'' danas po svojoj stručnoj i tehničkoj osposobljenosti, ustanova je koja uspešno neguje tradicionalne kulturne vrednosti i prati savremene trendove u bibliotečkoj delatnosti. Od 2007. godine punopravna je članica COBISS.SR, a od jula 2010. godine uključena je u stvarno COBISS/OPAC okruženje i sve usluge korisnicima pruža preko ovog servisa. U septembru 2022. godine Gradska biblioteka “Atanasije Stojković” preselila se u reprezentativnu zgradu, nekadašnji Dom vojske po kome je Ruma prepoznatljiva.
CEHOVSKA POVELjA
Jedan od najvrednijih i najvažnijih eksponata u fondu Zbirke dokumenata Zavičajnog muzeja Ruma je cehovska povelja rumskim zanatlijama cara Franca I iz 1818. godine. Predstavlja primer vrlo kvalitetnog zanatsko – umetničkog rada. Po preciznosti izrade, estetskom utisku, kompletnom sadržaju i stepenu očuvanosti spada u sam vrh preostalih sačuvanih isprava, a posebno cehovskih povelja tog perioda, ne samo u Vojvodini, već i mnogo šire.
Povelja je povezana u čvrste korice presvučene crvenim plišem, uobičajenim za većinu dokumenata Dvorske komore, koje su u uglovima dekorisane pozlaćenim aplikacijama stilizovane floralne forme. Na centralnoj poziciji prednjih korica je apliciran pozlaćen državni grb kraljevine Ugarske u vencu žitnog klasja i vinove loze sa grozdovima. Povelja se sastoji od 16 unutrašnjih pergament listova sa zaštitnim listovima klobučne hartije između njih. U prostor između bočnog poveza i složenih listova umetnut je višestruko upredeni gajtan sa zlatnim nitima koji na kraju ima okruglu metalnu pozlaćenu kutiju poklopca ukrašenog koncentričnim bordurama različitih geometrijskih motiva, u kojoj je otisak carskog pečata u crvenom vosku. Na samom početku povelje oslikani su likovi zaštitnika – patrona rumskih zanatlija, katoličke zanatlije su za svog sveca dobile Svetog Florijana, a pravoslavne Svetog Nikolu. U povelji su definisana pravila koja su važila i poštovala se u zanatskoj delatnosti tadašnje lokalne multinacionalne i multikonfesionalne sredine. Postojanje ove zanatske povelje je pravi dokaz o principu uvažavanja svih, pa i male provincijske sredine na rubu velike carevine, koja je posedovala procenjene razvojne potencijale na korist čitave zajednice.
